Nie ma na to prostej i jednoznacznej odpowiedzi. Kiedyś procesory były proste, a i programy na nie nie były jakoś strasznie zaawansowane (z dzisiejszej perspektywy), więc wklepywanie opcodów z terminala nie było aż taką mordęgą. Dzisiaj przy współczesnych procesorach to praktycznie niemożliwe.
W takim kultowym Atari 65XE nie było systemu operacyjnego, ale był ładowany interpreter Basica, który dawał możliwość ładowania innych programów z kasety/FDD (w tym IDE np. do assemblera). Te programy bezpośrednio gadały ze sprzętem, czyli implementowały to, co normalnie implementuje system operacyjny.