1) Używa się ich np. do poprawienia jakości dźwięku np. w tanim/słabszej jakości sprzęcie do odtwarzania (słuchawiki/głośniki). I tak, prawdą jest że kosztem poprawy np. jakości basów, możemy zniekształcić wyższe tony. I odpowiadając na pytanie "Jak takie coś działa?": to zależy od systemu operacyjnego np. na GNU/Linux używa się takich API jak np. ALSA, na Windowsie np. Direct Sound.
Takich poprawek nie wprowadza się do audio na sztywno ze względu na mnogość urządzeń odtwarzających (np. na jednych słuchawkach basy są za mocne i może walić po uszach).
2) Na Windowsa polecam: Viper4Windows, natomiast na Linuksa: PulseAudio/PulseEffects/ALSAmixer
Pozdrawiam!